the next big idea

Vorige week stond een vriend in de National Portrait Gallery voor Jenny Saville's monumentale Propped uit 1992. Een zelfportret van bijna 2 meter op 2 meter, waarin de kunstenaar zichzelf toont zoals vrouwen zichzelf zien - niet zoals mannen hen willen zien. Terwijl bezoekers om hem heen ongemakkelijk schuifelden, realiseerde hij zich dat hij getuige was van een artistieke revolutie die veel verder reikt dan de muren van dit Londense museum. In Saville's werk vind je namelijk niet alleen een nieuwe manier van schilderen, maar een fundamentele herdefiniëring van macht, representatie en lichamelijkheid.

Ergens in het vierde jaar voor Christus wandelde Diogenes van Sinope door de straten van Athene met een brandende lamp in klaarlichte dag. Toen omstanders vroegen wat hij deed, antwoordde hij: "Ik zoek een mens." Deze provocerende daad was meer dan theatrale filosofie – het was een fundamentele aanklacht tegen de bestaande orde, tegen de bureaucratie van conventies die het authentieke menselijke leven had verstikt.

Het was een regenachtige avond in Gent, zo’n avond waarop de stad haar geheimen niet prijsgeeft, tenzij je ze zoekt in de schaduw van een museum of het zachte licht van een nachtcafé. Ik dacht aan Hotsy Totsy, waar kunstenaars en filosofen elkaar vinden in het soort gesprek dat nergens naartoe hoeft te gaan, behalve misschien naar een schilderij dat je niet loslaat. Maar deze keer was het niet het café dat me riep, het was S.M.A.K., waar “Painting After Painting” als een levend organisme door de zalen kronkelde. Meer dan zeventig schilders, één tentoonstelling, en de vraag: is schilderkunst nu eindelijk dood, of leeft ze juist omdat ze telkens weer haar eigen graf overschildert?

Voordat we ons in deze analyse verdiepen, wil Prof. Em. Willem Eliaseerst een belangrijk inzicht delen. In het Van Dale woordenboek wordt 'godslastering' simpelweg gedefinieerd als 'godslastering' (God beledigen). Maar aangezien God niet bestaat, kan men Hem ook niet lasteren. Godslastering komt dichter in de buurt van ketterij, een houding waarbij men ontevreden is over de manier waarop God wordt voorgesteld en de religie wil verbeteren. Om godslastering te begrijpen, moet je het laten zien, niet alleen veroordelen. Het maakt deel uit van de methodologie van het vrije denken – een hoeksteen voor liberale organisaties die de fundamentele waarden van vrijheid, gelijkheid en gemeenschap in evenwicht willen brengen.

Een golf van ongekende veranderingen, geïnitieerd door de regering-Trump, treft de kern van het Amerikaanse culturele landschap. Met ingrijpende maatregelen die de National Endowment for the Arts (NEA) en het prestigieuze Kennedy Center treffen, en die zelfs de Amerikaanse deelname aan de Biënnale van Venetië in 2026 in gevaar brengen, lijkt een nieuwe culturele koers te worden uitgezet.

Iedereen maakt het wel eens mee: je staat voor een groot abstract schilderij in een museum. Rode vlekken, zwarte lijnen, witte vlakken. “Wat stelt dit voor?” vraag je jezelf af. “Waarom is dit kunst?” En misschien ook: “Waarom hangt dit in een museum en niet de tekening die ik gisteren maakte?”

Wist je dat de plastic fles waarin je paracetamol zit en de paracetamol zelf uit hetzelfde materiaal komen? Beide worden namelijk gemaakt van petroleum - ruwe olie. Dit lijkt misschien onlogisch, maar chemisch gezien delen veel plastics en medicijnen dezelfde bouwstenen. Deze overeenkomst heeft wetenschappers op een briljant idee gebracht: waarom gebruiken we plastic afval niet als grondstof voor medicijnen?

In een tijd waarin 54% van de Belgen zich weleens te druk voelt en 30% regelmatig 's avonds doorwerkt, krijgt La Fontaines eeuwenoude fabel van de krekel en de mier een verrassend actuele betekenis. Maar wie is in 2025 eigenlijk de krekel, en wie de mier? En belangrijker nog: heeft de traditionele moraal van hard werken versus genieten nog wel betekenis in onze moderne samenleving?

De publicatie van het OESO-kader voor AI-geletterdheid in mei 2025 is een mijlpaal in het onderwijsbeleid. Het biedt de eerste uitgebreide internationale richtsnoeren voor de integratie van kunstmatige intelligentie in het basis- en secundair onderwijs . Dit kader komt tot stand binnen een complex beleidskader dat onder meer bestaat uit de EU-AI-wet, het actieplan voor digitaal onderwijs 2021-2027 en diverse nationale initiatieven binnen de federale structuur van België.

Het geluid van rollende koffers over de eeuwenoude keien van het San Marcoplein in Venetië vormt een vreemde dissonantie met het eeuwige ritme van de getijden in de lagune. Deze 14/06/25 zullen demonstranten daar opnieuw samenkomen, niet als pelgrims op zoek naar het heilige, maar als burgers die hun stad willen terugwinnen van wat zij 'touristificatie' noemen. Van Barcelona tot Lissabon klinkt dezelfde roep: "We willen ontgroeien".

Brussel, ooit het bruisende hart van Europa, staat vandaag aan de rand van een financieel ravijn. De cijfers liegen er niet om: een torenhoge schuld, een begrotingstekort dat de pan uit rijst, en een politieke impasse die het herstel onmogelijk maakt. Dit is geen tijdelijke dip, maar een structureel verval dat de toekomst van de hoofdstad bedreigt. En wie het meeste schuld draagt? De PS, die het economische beleid decennialang naar de knoppen heeft geholpen.

De wereldwijde wijnsector bevindt zich op een breekpunt. Terwijl iconische merken als Moët Hennessy een winstdaling van 36% rapporteren, houdt de sector vast aan verouderde praktijken die concurrentie boven samenwerking, prijzen boven authenticiteit en traditie boven evolutie stellen. Priscilla Hennekam, een vooraanstaand pleitbezorger van hervormingen in de sector, stelt dat deze versnippering niet alleen een uitdaging is, maar ook een zelf veroorzaakte crisis. Aan de hand van historische wijsheid en moderne gegevens laat dit essay zien waarom het voortbestaan van de sector afhangt van het loslaten van de 'conflictmodus' en het omarmen van collectieve actie.