Het kwekersrecht is een vorm van intellectuele eigendom over nieuwe en waardevolle plantenrassen. Het geeft aan de houder ervan het alleenrecht op de verhandeling van zaad en vermeerderingsmateriaal van het betrokken ras. Het doel van het kwekersrecht is vergelijkbaar met dat van het octrooirecht. Het gaat er om voor ‘technische’ kwekershandelingen een bescherming te bieden zodat vernieuwingen worden aangemoedigd en investeringen lonend zijn.
Bij de verlening van een kwekersrecht worden nadere eisen gesteld aan de mate van onderscheidbaarheid (individualiteit), homogeniteit en bestendigheid (het ras moet ook na opeenvolgende teelt “hetzelfde” blijven) van het betreffende ras (de materiële eisen). En het moet dus gaan om een nieuw ras. Dit is een vierde criterium. Nieuwheid in het kwekersrecht is “relatieve” nieuwheid, en is dus minder “absoluut” dan in het octrooirecht.
Sinds 1 juli 2015 is er een nieuw stelsel van bescherming van kweekproducten in België:
- U kunt bescherming via kwekersrecht aanvragen voor elk ras van alle botanische geslachten en soorten, zonder beperking.
- U krijgt geen bericht per post meer van de vervaldag, met het verzoek de jaarlijkse rechten te betalen, noch een betaalherinnering. Betaal uit eigen beweging en binnen de vereiste termijn de jaarrechten, zo niet vervalt uw kwekersrecht van rechtswege!
- Als uw beschermingstitel vervalt wegens niet-betaling van uw jaarrechten, kunt u onder bepaalde voorwaarden een procedure instellen om het kwekersrecht te herstellen.
- De beschermingsduur van kweekproducten bedraagt 30 jaar voor bomen, wijnstokken en aardappelen, en 25 jaar voor de andere plantensoorten.
In de praktijk is deze nieuwe wetgeving van toepassing op alle titels die voor (met behoud van de verworven rechten) en na 1 juli 2015 werden afgeleverd.
Voor alle bijkomende praktische informatie kan je terecht bij:
Ann Viaene – European Patent Attorney
ann.viaene@thenextbigidea.be
+32 494 906664
Alle recente info rond kwekersrecht kan je ook vinden op de website van de FOD Economie:
“Tulpen of rozen met een nieuwe kleur, aardappelplanten die vorstbestendiger zijn, appels met een hoger vitamine C gehalte of tomaten met langere bewaartijd… Om plantenrassen via kweekprogramma’s te verbeteren moet heel wat tijd en geld worden geïnvesteerd. Omdat planten relatief eenvoudig kunnen worden vermeerderd eens ze op de markt zijn, is het belangrijk nieuwe en waardevolle plantenrassen te beschermen met een intellectueel eigendomsrecht om een zeker rendement op deze investeringen te garanderen.
Wanneer uw plantenras aan een aantal voorwaarden voldoet, zoals nieuwheid, onderscheidbaarheid, homogeniteit en bestendigheid, kunt u een Belgisch kwekersrecht aanvragen. Indien u ook in het buitenland bescherming wenst, biedt het communautaire kwekersrecht bescherming voor de gehele Europese Unie of kunt u zich wenden tot de bevoegde nationale bureaus wanneer u buiten de Europese Unie of slechts in enkele Europese landen bescherming beoogt.
Een kwekersrecht zal de kweker een aantal exclusieve rechten verlenen op het telen en verhandelen van het nieuwe plantenras. Niemand anders zal zonder toestemming van de kweker het recht hebben het beschermde plantenras voort te brengen of te verhandelen. Wel zijn er een aantal uitzonderingen waarin de toestemming van de kweker niet vereist is.
Kwekersrechten zijn tussen de 25 tot 30 jaar geldig, tenzij ze vroeger vervallen, bijvoorbeeld wanneer de kweker verzuimt de instandhoudingstaksen te betalen.
Zoals bekend hebben evoluties in de sector van de biotechnologie ervoor gezorgd dat planten ook via andere dan ‘natuurlijke’ kweekprogramma’s kunnen worden vermeerderd. Door kunstmatig bepaalde genen te wijzigen, is het bijvoorbeeld mogelijk om planten robuuster te maken ten aanzien van plagen of insecticiden of om de gemiddelde opbrengsten te verhogen. Indien de voorwaarden zijn vervuld, komen dergelijke biotechnologische uitvindingen ook in aanmerking voor bescherming door het octrooirecht.
Hoe dwing ik als houder van een kwekersrecht mijn rechten af? Wat doe ik bij een inbreuk? ”
